راهکارهاي ارزان تر کردن خوراک شترمرغ
راهکارهاي ارزان تر کردن خوراک شترمرغ
رامین تاجی زادگان ، مجموعه سارامین-کو
در صورت استفاده از اطلاعات ، لطفا حتما منبع ذکر شود.
با بررسي آناليز مواد غذايي مختلف و همچنين قيمت مواد غذايي ميتوان به نتايج قابل قبولي در جايگزيني مواد ارزان تر به جاي مواد گران تر رسيد.اين کار در پروش دامهايي که تبديل به صنعت شده اند بسيار رواج دارد.ولي پرورش شتر مرغ در ايران در اکثر موارد هنوز روش هاي سنتي دارد و تبديل به يک صنعت نشده است.البته بيشتر اين موارد براي پروار پيشنهاد ميگردد و براي مولد توصيه نميشود.
در زير مواد غذايي مختلف غير رايج را با آناليز مربوطه ذکر خواهيم کرد که ميتواند مورد استفاده قرار گيرد.لازم به ذکر است شتر مرغ موجوديست که اکثر مواد غذايي را ميتواند هضم کند به شرط اين که آلودگي(علي الخصوص کپک زدگي) نداشته باشد، همچنين همه اين موارد را شخصا روي شتر مرغ تجربه کرده ام
.1-تفاله سيب خشک شده(چيپس سيب دامي)
.مقدار پروتيين 12تا 14 درصد.فيبر 25تا 30 درصد.ماده خشک 88.انرژي متابوليسم 2800.قيمت تفاله سيب خشک حدود 250 تا 300 تومان است.تفاله سيب اي سلنيوم فراوان و سرشار از ويتامين b است.ولي دقت کنيد کپک نداشته باشد.تفاله اي که با دستگاه خشک کن خشک شده باشد کيفيت بسيار بالايي دارد.اين ماده را ميتوانيد با يونجه جايگزين کنيد.يا حتي درصدي از يونجه را کم کنيد و و تفاله جايگزين کنيد.اينجانب حتي براي مولد نيز تفاله را به اندازه 35درصد يونجه جايگزين کردم.نتيجه بسيار خوبي داشت.قيمت يونجه امسال در حدود 1200 تا 1400 تومان است.که اگر تفاله سيب را از کارخانه هاي توليد اب ميوه تهييه کنيد مجاني است و فقط کرايه حمل و زحمت خشک کردن آن را داريد.و اگر از کارخانه هاي که دستگاه خشک کن دارند تهييه کنيد حدود300 تومان تمام خواهد شد.
2-تفاله کنجد⬇️⬇️⬇️
2-تفاله (کنجاله) کنجد-دانه روغني کنجد بعد از روغن گيري ماده بسيار مناسبي براي غذاي دام است..بخصوص تفاله اي که از کنجد پوست کنده حاصل ميشود.پروتيئن 22تا28 درصد.انرژي 4000 کالري.فيبر 12 درصد.حاوي ويتامين هاي گروه E.B.F.D و حاوي لسيتين فراوان است.به خاطر پروتيئن فراوان ميشود جايگزين سويا شود.البته سويا پروتيئن بيشتري دارد.که يا بايد درصدي از آن را جايگزين نمود و يا براي جبران کمبود پروتيئن پودر گوشت 55درصد به جيره اضافه نمود.قيمت کنجاله سويا 1700 تومان است.و قيمت کنجاله کنجد 900 تومان.لازم به ذکر است پودر گوشت با tvn زير 50 براي شترمرغ استفاده شود.(درمورد پودر گوشت و مشخصات آن کاملا توضيح خواهم داد)در رابطه با پروتيئن بايد نکته اي را مورد توجه قرار دهيم و آن اينکه هر ماده غذايي يک درصدي از پروتيئن دارد و يک ضريب جذب پروتيئن.به طور مثال سويا برزيل داري 44درصد پروتيئن است ولي ضريب جذب آن 51درصد است.يعني مقدار پروتيئن جذب شده از کنجاله سويا چيزي در حدود 20تا 22 درصد است.البته اين درصد پروتيين مشروط به اين است که سوياي برزيل خريد کنيد در غير اين صورت اگر سويا هاي اکراين يا هندي خريداري کنيد پروتيين آن تنها حدود 30 تا 35 درصد است.پروتيين کنجد 22 تا 28 درصد است که ضريب جذب آن در حدود 65درصد است.يعني کنجد چيزي در حدود 15درصد پروتيئن قابل جذب دارد.پس با محاسبه مقدار پروتيئن قابل جذب به اين نتيجه خواهيم رسيد که تفاله کنجد با کنجاله سويا هندي و اکرايني قابل رقابت است.
پروتيين گياهي معمولا از ضريب جذب پاييني برخوردار است.در صورتي که ضريب جذب پروتيين حيواني در حدود 90 تا 95 درصد است.پس در صورت استفاده از پودر گوشت 55درصد با ضريب جذب 90 درصد مقدار پروتيين قابل جذب به 45درصد خواهد رسيد.که تقريبا دو برابر پروتيين سويا است. در ارتباط با پروتيين گياهي نکته اي ديگر را نيز بايد مدنظر داشته باشيم و آن اين که دو اسيد امينه مورد نياز براي ساخته شدن عضلات به نام هاي ليزين و متيونين در پروتيين گياهان بسيار کم يافت ميشود.لذا کساني که فقط از پروتيين گياهي استفاده ميکنند بايد اين دو اسيد آمينه را به جيره اضافه کنند.همانطور که ميدانيد قيمت اين دو اسيد آمينه بسيار بالا است.حال آن که با استفاده از پودر گوشت ديگر نيازي به استفاده از اين دو اسيد آمينه نيست و جيره باز مقرون به صرفه تر تمام خواهد شد.پس ميتوان ترکيب تفاله کنجد و پودر گوشت را جايگزين کنجاله سويا کرد.که هم بازدهي بهتري خواهد داشت و هم مقرون به صرفه تر است.البته قابل ذکر است اين کار را شخصا روي پروار انجام داده ام ولي براي مولد هنوز تست نشده.
خصوصيات پودر گوشت مرغوب⬇️⬇️⬇️⬇️
با توجه به قيمت مناسب پودر گوشت (حدود کيلويي 800تومان) و درصد بالاي پروتيئن ،ميتوان از پودر گوشت در جيره بهره برد.ولي براي اين کار بايد به نکاتي توجه کنيد.پودر گوشت از ضايعات و بقاياي کشتارگاه که قابل خوردن براي انسان نيست تهييه ميشود و منبع خوبي براي غذاي دام است.انرژي متابوليسم در حدود 3400،پروتيئن قابل جذب حدود 45درصد و سرشار از کلسيوم و فسفر است.اما پودر گوشتي براي شترمرغ استفاده کنيد که از روش پختن و خشک کردن تهييه شود.پختن باعث ميشود هرگونه آلودگي احتمالي از بين برود همچنين جذب پروتيين بالا ميرود و نگه داري ان راحت تر است.نکته ديگر شاخص tvn (ازت آزاد)پودر گوشت است که بايد مقدار آن در آزمايش زير 100باشد.tvnدرصورت وجود پر،پوست و يا ناخن در پودر گوشت توليد ميشود که هرچه پايين تر باشد بهتر است.توصيه ميشود وقتي از پودر گوشت در جيره استفاده ميکنيد حتما 15کيلو در تن آنزيميت به جيره اضافه کنيد.آنزيميت ازت پودر گوشت را به خود جذب ميکند.پودر گوشت را در جاي خنک و در سايه نگه داري کنيد.و تازه به تازه بخريد و استفاده کنيد.پودر گوشت براي دام بسيار مناسب است ولي اولا شرايط نگهداري آن را دقت کنيد و دوما بايد حتما از جاي مطمئن خريداري کنيد.علاوه بر اين ميتوانيد خودتان نيز پودر را آزمايشگاه بدهيد تا کاملا مطمئن شويد و بعد استفاده کنيد.اناليزي که خودم از آزمايشگاه گرفتم را در زير ميگذارم.
مقدار مصرف پودر گوشت براي جوجه شترمرغ زير سه ماه 35کيلو در تن است و بعد از سه ماه حداکثر 70کيلو در تن است.
پودر ژله
پودر ژله براي تقويت پاي جوجه.يکي از مشکلات جوجه شترمرغ ها کجي يا کماني پا است.اگر چه بالانس بودن جيره در اين زمينه بسيار اهميت دارد ولي باز بعضي از جوجه ها به صورت ژنتيک در جذب بعضي مواد معدني مشکل دارند.اين امر زماني خود را بيشتر نشان ميدهد که جوجه در اوج نياز به ويتامين D وکلسيوم است براي استخوان سازي.براي اين که اين مشکل تا حد زيادي رفع شود پودر ژله براي جوجه توصيه شده است.به صورتي که ميتوانيد پودر يا ورقه هاي ژلاتين را در آب مصرفي جوجه حل کنيد.اين کار به تراکم استخواني و غذروف سازي بسيار کمک ميکند.دوز آن يک قاشق پودر ژله در هر 5ليتر آب به مدت پنج روز است.اين کار را دو مرتبه،يک بار در سن بيست روزگي جوجه و يک بار در سن 40روزگي جوجه انجام دهيد.
ارد هسته خرما⬇️⬇️⬇️
آرد هسته خرما يا پودر هسته خرما يکي از منابع ارزان قيمت و مناسب براي تغذيه دام است.پروتيين 8درصد ،چربي 7درصد ،فيبر 21 درصد و انرژي متابوليسم 4400 کالري.منبع مناسب فسفر است.با توجه به انرژي متابوليسم بالاي هسته خرما بهترين گزينه براي فصل هاي سرد سال است.به خاطر شيريني هسته خرما ،در صورت اضافه کردن به جيره ،جيره را بسيار خوش خوراک ميکند.قيمت آرد هسته خرما حدود 450 تا 500تومان است.اگر دستگاه آسياب داشته باشيد هسته خرما کيلويي 150 تومان است و ميتوانيد خودتان هسته را آرد کنيد که قيمت آن مناسب تر خواهد شد.براي شتر مرغ نياز به پودر هسته خرما نيست.بهتر است هسته را به صورت بلغور خورد کنيد.هسته خرما براي پروار بسيار مناسب است علي الخصوص که جيره را بسيار خوش خوراک ميکند و بر روي شتر مرغ بسيار خوب جواب ميدهد.هسته خرما را ميتوانيد جايگزين جو کنيد.براي اين کار ميتوانيد تا 60 درصد از جو و 10درصد يونجه را کم کنيد و جايگزين آن آرد هسته خرما کنيد.
ويتامين AD3E.مجموعه اين سه ويتامين در بازار تهت همين عنوان هم به صورت پودري و هم مايع محلول در آب موجود است.براي شتر مرغ مولد يکي از مهمترين مکمل هاي خوراکي است که در دوران جفت گيري ميتوان استفاده کرد.ميل جنسي پرنده نر را افزايش ميدهد و کيفيت پوسته تخم را مطلوب تر خواهد کرد.از آن جايي که اين ويتامين ها محلول در چربي هستند سه تا پنج روز تجويز ميشود.و درصورت نياز به استفاده حداقل بين دو دوره 10روز فاصله باشد.در دوره توليد توصيه ميشود ماهي يک بار به مدت پنج روز در آب مولد ها AD3E ريخته شود.براي جوجه هاي بالاي 25روز هم بسيار پر کاربرد است.ضريب تبديل را بالا ميبرد و براي تقويت پاي جوجه بسيار مناسب است.مقاومت بدن جوجه را بالا ميبرد.توصيه ميشود هرز گاهي به جوجه ها AD3E داده شود.براي اطلاعات بيشتر به لينک زير مراجعه کنيد⬇️⬇️⬇️⬇️
نکته ………….
صدف یکی از بهترین خوراک ها برای تقویت پای جوجه شترمرغ و همچنین تقویت پوسته تخم مولد است.عده ای صدف را به جیره اضافه میکنند ولی توصیه میشود که این کار انجام نگیرد چون ممکن است باعث انباشتگی در جوجه و عدم خوراک مناسب در مولد شود.بهترین کار این است که مقداری صدف در داخل پن شترمرغ ها پاشیده شود.میتوانید در گوشه های مختلف پن مقداری صدف بپاشید.این کار باعث میشود هر زمان که پرنده ها نیاز به کلسیوم داشتند ، خودشان بگردند و بسته به نیازشان صدف ها رو بخورند.این کار را برای هم مولد و هم جوجه بالای 45 روز انجام دهید.
تفاله چغندر
با بررسی آنالیز تفاله چغندر ، اين نتيجه گرفته میشود که بغیر از فيبر آنچنان مواد مغذي ندارد.اما نکته ي مهم اینست که، تفاله درصد کمي گلوکز دارد که باعث شيريني تفاله چغندر ميشود.گلوکز از طرفي باعث خوش خوراک شدن جيره ميگردد و از طرفي ديگر گلوکز احساس سيري به تاخير انداخته و در نتيجه تمايل به خوردن بيش از نياز بدن ادامه پيدا ميکند.در نتيجه توصيه ميشود به عنوان فقط خوش خوراک کردن جيره به آن اضافه شود.که به نسبت 1 به پنج است.يعني بيش از يک پنجم غذا را تفاله چغندر تشکيل ندهد.چرا که از رسيدن مواد مغذي لازمه رشد به دام جلوگيري ميشود. همچنین نکته مهم دیگر اینست که استفاده از تفتله چغندر باید محدود به فصول سرد ، که پرنده به انرژی بیشتری دارد باشد و از استفاده آن در تابستان خصوصا در مناطق گرم اجتناب نمود.
جوش شيرين
با نام علمي بي کربنات سديم و نام تجاري فابيک.
جوش شيرين با خاصيت بازي از اسيدي شدن جيره جلوگيري ميکند و به تنظيم ph بدن کمک ميکند.براي جوجه هاي شترمرغ از بدو تولد بسيار مفيد است زيرا به استخوان سازي و بهبود ضريب تبديل کمک ميکند.از طرفي در فصول گرم باعث جلوگيري از استرس گرمايي ميشود. گرمازدگی پرنده را کاهش ميدهد و باعث ميشود مصرف آب تا حد زيادي کاهش يابد و مشکل رطوبت بالاي بستر حل ميشود.براي جوجه ها مصرف 2 تا 4کيلو در تن پيشنهاد ميگردد.اما براي شترمرغ مولد نيز به همين مقدار توصيه ميشود که منجر به مستحکم شدن پوست تخم و کاهش استرس گرمايي در تابستان خواهد شد.
توکسين بايندر ها(ضد قارچ ها)
از دیگر مواد لازم برای اضافه کردن به جيره ،توکسين بايندر است.در جيره ممکن است به هر دليلي انواع قارچ ها (کپک ها) ديده شود.اين کپک ها يا در مواد اوليه به وجود امده يا بعد از آماده سازي در انبار به وجود مي آيد.کپک براي شترمرغ بسيار مضر است.مواد ضد قارچ لازم است حتما به جيره اضافه گردد.ضد قارچ هاي مختلفي با برند هاي مختلف در بازار موجود است.يکي از معروف ترين انها که براي شترمرغ معمول است (مايکو اد ) نام دارد.مقدار مصرف آن 1.5 کيلو در تن است.نکته اي که در استفاده از ضد قارچ است اين است که حداقل هر شش ماه يکبار نوع ماده ضد قارچ را تغيير دهيد.چون قارچ ها بعد از مدتي به ماده ضد قارچ مقاوم ميشوند.
کولين کلرايد
از دسته ويتامين ها است و به آن ويتامين B4 نيز گفته ميشود.در مواد مختلف مانند سويا ذرت وگندم موجود است.ولي جوجه ها تا سن 13 هفتگي نميتوانند کولين را در بدن خود سنتز کنند.در بدن حيوانات کولين کلرايد در ساخت غشا سلولي استفاده ميشود.لذا کمبود آن باعث کم شدن سرعت رشد خواهد شد.اضافه کردن کولين به جيره ضريب تبديل را کاهش ميدهد و سرعت رشد را زياد تر ميکند.براي جوجه هايي که دان سوز شده اند بسيار مفيد است.تاثيري که در بدن مولد ميگذارد بخصوص در زمان آغاز تخم گذاري،باعث افزايش تخم خواهد شد.مقدار مصرف آن از 1 تا 3 کيلو در تن خواهد بود.پيشنهاد ميشود حتما براي جوجه يک روزه تا سه ماهه استفاده شود
نویسنده : رامین تاجی زادگان ، پایگاه شترمرغ ایران
